ODZNACZENIA - Jak wyróżnić nieprzeciętnego poznaniaka?

Taki zaszczyt spotyka więc rocznie raptem kilka osób. Dodać warto, że tytuł honorowego obywatela przypada z reguły osobom spoza Poznania, a nawet obcokrajowcom jak w przypadku Margaret Thatcher czy Arpada Göncza (byłego prezydenta Węgier). Powstaje pytanie, czy wśród prawie 600 000 poznaniaków nie ma więcej osób, które zasługiwałyby na wyróżnienie za dobrą pracę na rzecz miasta, jego promocję, badania jego historii, działalność społeczną?

Kilka dni temu do naszej redakcji zadzwoniła pewna po-znanianka, która porządkując rzeczy po zmarłym mężu, znalazła Honorową Odznakę Miasta Poznania. Chciała się dowiedzieć, czy ma ona jakąkolwiek wartość i czy uprawnia może do jakichś ulg. Wyjaśniliśmy, że żadne ulgi za tę odznakę nie przysługują, ale może być dumna z tego, że jej mąż dobrze przysłużył się swojemu miastu. Myślę, że ta odpowiedź bardzo ją usatysfakcjonowała.

Honorowe Odznaki Miasta Poznania przyznawano od 5 lipca 1960 roku, o ich nadanie występowały instytucje, organizacje, związki zawodowe, wreszcie miejscy radni. Ten sposób honorowania poznaniaków stał się tak popularny, że w efekcie po latach jej prestiż zaczął maleć. Nie wiadomo nawet, ile osób i instytucji otrzymało to odznaczenie przez 30 lat. Jak informuje Biuro Rady Miasta dokumentacja w 1991 roku trafiła do Archiwum Państwowego. Ponieważ jednak podczas nieomal na każdej sesji honorowano w ten sposób kilkanaście osób, to lista odznaczonych może liczyć nawet kilkanaście tysięcy. W ich gronie byli przedstawiciele nieomal wszystkich zawodów, byli kombatanci, społecznicy, nie brakowało też dziennikarzy piszących o naszym mieście. Większość poznańskich szkół, tych ze starszym rodowodem, również miała to odznaczenie za wychowywanie i naukę kolejnych młodych pokoleń.

Honorowa Odznaka Miasta Poznania niesłusznie podzieliła los poprzedniego systemu, nie była przecież polityczna, choć z pewnością otrzymało ją wielu przedstawicieli partyjnego aparatu. Zaszkodziło jej „pochodzenie” i, jak twierdzi wielu, zdewaluowała się przez fakt, iż trafiła do tak wielkiej grupy poznaniaków.
W uchwale Rady Miasta Poznania z 1991 roku wymienia się kryteria nadawania nowych odznaczeń. „Obywatelstwo” przyznaje się osobom za wyjątkowe zasługi położone dla miasta we wszystkich możliwych dziedzinach gospodarki, wiedzy, kultury, sztuki i polityki.” „Odznaczenie” przyznaje się osobom oraz organizacjom gospodarczym, społecznym, zawodowym, naukowym i kulturalnym jako zaszczytne wyróżnienie za zasługi położone dla miasta we wszystkich możliwych dziedzinach gospodarki, wiedzy, kultury, sztuki i polityki.

Tyle teorii. Gdzie jednak jest miejsce dla tych mniej znanych poznaniaków, dla tych, którzy nie zajmują prestiżowych stanowisk, nie mogą pochwalić się nadzwyczajnymi dokonaniami na miarę takich postaci jak profesor Wiktor Dega, Stefan Stuligrosz czy dr Wanda Błeńska, by wymienić tylko kilka osób z listy honorowych obywateli Poznania. Trudno też konkurować z tak znanymi postaciami jak Krystyna Feldman, Małgorzata Musierowicz czy o. Jan Góra, które są w nielicznym gronie odznaczonych medalem „Zasłużony dla Miasta Poznania”.

Z pytaniem, czy warto byłoby znaleźć sposób na uhonorowanie poznaniaków wyróżniających się pracą na rzecz miasta, zwróciliśmy się do Grzegorza Ganowicza, przewodniczącego Rady Miasta Poznania. Jego odpowiedź rodzi pewne nadzieje.

– Odznace Honorowej Miasta Poznania zaszkodziła trochę historia, a trochę fakt, iż nadawana była w tak masowy sposób – mówi Grzegorz Ganowicz. – Jednak rzeczywiście nie ma w tej chwili dostępnego wyróżnienia dla poznaniaków. Jestem pewien, że wielu mieszkańców naszego miasta na coś takiego zasługuje. Obiecuję, że będę rozmawiał z moimi kolegami z Rady Miasta na ten temat.