ZBĄSZYŃ - Czy warto zachować stare zabytkowe nagrobki na cmentarzu parafialnym?

Marian Andrzejak regionalista i znawca lokalnej historii ustalił, że na tej nekropolii spoczywają szczątki około 60 zbąszynian, których groby powinny zostać zachowane. Niektóre nagrobki posiadają bardzo ciekawą formę architektoniczną, dla której warto je zachować. Problem w tym, że połową wspomnianych mogił już się nikt nie zajmuje.

- Władze miejskie powinny ponosić koszty utrzymania mogił zasłużonych mieszkańców – uważa Marian Andrzejak. – W fatalnym stanie są groby powstańców wielkopolskich. Jeśli brakuje na ich remont pieniędzy w miejskiej kasie, można by ogłosić kwestę. Taką inicjatywę mogłyby podjąć stowarzyszenie i organizacje działające na terenie gminy. Osobiście starałem się zachować choćby płyty nagrobne zasłużonych zbąszynian katolików pochodzenia niemieckiego. Niektórzy z nich na początku XX wieku wybudowali kamienice, które zdobią ulice miasta do dzisiaj. Należy o tym pamiętać i w dowód uznania utrzymać ich groby.
Administracyjnie cmentarzem zajmuje się Urszula Pawelska przedstawicielka rady parafialnej, która do tej roli została wyznaczona przez proboszcza.
- Jestem w trakcie opracowywania mapy cmentarza – mówi Urszula Pawelska z rady parafialnej. – Są nagrobki, którymi już nikt się nie zajmuje. Po niektórych już prawie nic nie zostało. Sporadycznie zdarzają się pochówki na takich miejscach.

- Należałoby podjąć działania zmierzające do opracowania formy utrzymywania i określania, które nagrobki trzeba zachować – mówi Witold Silski, kierownik referatu promocji w Urzędzie Miejskim. – Temat mógłby zostać wstępnie omówiony na komisji rady miejskiej, która zajmuje się sprawami kultury. Nie każde miasto posiada taki zabytkowy cmentarz, który posiada jednocześnie znakomite położenie. Należałoby ten fakt wykorzystać i w przyszłości opracować księgę cmentarną zawierającą opisy poszczególnych osób.

- Pomysł godny zainteresowania, poruszę ten problem podczas obrad komisji oświaty, kultury i sportu – mówi Edmund Przybyła, przewodniczący komisji oświaty, kultury i sportu przy Radzie Miejskiej w Zbąszyniu. – Najpotrzebniejszą sprawą będzie remont mogił powstańczych, których stan wymaga naprawy. Środki na ten cel niekoniecznie musiałyby w pełni pochodzić z budżetu gminy. Można by zorganizować okolicznościową kwestę.

Podobnego zdania jest radny Kazimierz Taberski, dla którego zabytkowy cmentarz jest znaczącym śladem tożsamości zbąszynian.
- Odpowiednie grono znawców historii lokalnej zaproszone przez samorząd gminny powinno dokonać wyboru grobów, które należałoby zachować – mówi K. Taberski. – Ten cmentarz zasługuje na większe zainteresowanie ze strony władz gminy. Porusze ten temat podczas obrad.

- Historia cmentarza sięga początków XVII wieku – dodaje M. Andrzejak. – Najstarszy piśmienny dowód pochówków, do którego udało mi się dotrzeć pochodzi z 1779 roku. Jest to pismo konsystorza biskupiego zobowiązujące ówczesnego proboszcza, ks. kanonika Stanisława Garczyńskiego do ogrodzenia cmentarza św. Mikołaja. Chodziło o utrudnienie dostępu zwierzętom.

Najstarsze obecnie zachowane nagrobki pochodzą z II połowy XIX wieku. W 1911 roku cmentarz powiększono w kierunku zachodnim. Najstarszy nagrobek ks. Wojciecha Pietraszewskiego pochodzi z 1864 roku.