Jak wybrać najlepszą oliwę z oliwek? Co znaczy oliwa extra virgin, a czym jest oliwa light? Sprawdź, które rodzaje oliwy są najzdrowsze

Oliwa z oliwek, tak jak i inne naturalne oleje roślinne, są zalecanym źródłem tłuszczów w diecie – obok produktów, z których są pozyskiwane, czyli nasion oleistych, orzechów, pestek i oliwek.

W oliwie i tłuszczach roślinnych, zwłaszcza niepoddanych oczyszczaniu, czyli nierafinowanych, występują witaminy rozpuszczalne w tłuszczach, m.in. witaminy E i K, a także wit. A – w postaci karotenów, które nadają olejom żółty kolor. W olejach mogą być też zawarte inne przeciwutleniacze, np. zielony chlorofil czy korzystne dla serca fitosterole. To jednak domena oliw gatunkowych o wyrazistym zapachu i smaku.

Antyoksydacyjne związki w oliwie chronią przed utlenianiem (jełczeniem) nie tylko lipidy, którym towarzyszą, ale także elementy ludzkich tkanek. W ten sposób spowalniają procesy ich degeneracji, która prowadzi do przyspieszonego starzenia się i rozwoju chorób cywilizacyjnych.

Choć wbrew obiegowym opiniom oliwa nie jest skarbnicą wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3, które znacznie łatwiej zapewniać sobie z olejem rzepakowym, dominują w niej kwasy jednonienasycone. To kwas oleinowy, który ma stwierdzone właściwości wspierające układ krążenia, wątrobę czy skórę. Związki zawarte w oliwie wspomagają ponadto profilaktykę osteoporozy i kostno-stawowych chorób zapalnych, a także cukrzycy typu 2 i choroby Alzheimera.

Wysokie spożycie dobrej jakości oliwy może obniżać ryzyko rozwoju wszystkich nowotworów o ponad 30 procent.

Najlepsza oliwa z oliwek to ta jak najmniej przetworzona, a więc najzdrowsza. Taką warto jeść na zwłaszcza na surowo i dodawać do potraw przy ich serwowaniu. Należy jednak liczyć się z tym, że im większa obfitość przeciwutleniaczy w oliwie, tym ostrzejszy jej smak. Osoby, które preferują łagodniejsze gatunki, będą więc czerpać mniejsze korzyści z jej spożywania, choć wciąż będą one znaczące.

Warto przy tym wspomnieć, że wymagania co do najlepszych oliw są niebagatelne – to produkt, który przechodzi najbardziej skomplikowaną procedurę oceny organoleptycznej, co jest związane z wysokimi wymaganiami jakościowymi.

Podstawowe kwestie, na które trzeba zwrócić uwagę, to:

• ciemna butelka – chroni oliwę przed światłem, które rozkłada jej cenne składniki; podobnie działa puszka, jednak polecanym materiałem opakowań jest nieaktywne chemicznie szkło,
• niska kwasowość – polecana jako jedyna zdrowa, oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia (extra virgin) powinna mieć kwasowość wynoszącą 0,2-0,8 procent,
• określone pochodzenie – zdefiniowany rejon geograficzny, z którego pochodzą oliwki użyty do produkcji oliwy, to gwarancja lepszej jakości i smaku w porównaniu z tymi, które stanowią jej mieszanki, warto więc szukać europejskich znaków IGP lub DOP,
• niedawna data tłoczenia – oliwa ma dobrą jakość przez 1,5-2 lata, a im jest świeższa, tym zdrowsza.

O tym, w jaki sposób została przetworzona konkretna oliwa, mówią jednak różne informacje na etykiecie. Liczba kategorii określających sposób jej produkcji może przyprawiać o lekki zawrót głowy. Określenia stosowane w europejskiej klasyfikacji oliwy są przy tym używane dla olejów z innych surowców. Warto wiedzieć, jak je odczytać.