Jesień życia generał spędził w Słonawach [HISTORIA]

W listopadzie 2016 roku rada miejska Obornik zadecydowała, że dotychczasowego patrona jednej z ulic na obornickich Bielawach, gen. broni Zygmunta Berlinga, dowódcę I Armii Wojska Polskiego z czasów II wojny światowej, zastąpi inny wojskowy. Wybór padł na gen. Stefana Majewskiego, generała dywizji Wojska Polskiego i wiceministra spraw wojskowych międzywojennej Polski. Postać nowego patrona z lokalnego punktu widzenia była ciekawa z tego względu, że związał on jesień swojego życia z powiatem obornickim, mieszkając w Słonawach, gdzie również umarł.

Stefan Majewski przyszedł na świat 10 sierpnia 1867 roku w Podniestrzanach, galicyjskiej wiosce wchodzącej w skład zaboru austriackiego, położonej około 60 km na południe od Lwowa. Był jedynym dzieckiem Władysława Majewskiego (1830-97) i Florentyny Marianny z Plichtów (ur. 1835), od których nauczył się szacunku dla wartości patriotycznych. Ojciec Władysław wywodził się z rodziny neofickiej pochodzenia żydowskiego i był działaczem niepodległościowym, a w czasie powstania styczniowego pełnił funkcję komisarza Rządu Narodowego. Z kolei młodszy brat ojca - Karol Majewski (1833-97) był nawet przewodniczącym Rządu Narodowego w 1863 roku, za co po upadku powstania został przez władze carskie na 14 lat karnie zesłany na Sybir. Z kolei po linii matki Florentyny, pieczętującej się herbem Półkozic, Stefan miał wśród swoich przodków przedstawicieli wielu polskich rodów szlacheckich, między innymi Błociszewskich herbu Ostoja, Łempickich (h. Junosza) i Potkańskich (h. Brochwicz).

Naukę na poziomie gimnazjalnym nasz dzisiejszy bohater odbywał w Wiedniu i Morawskich Hranicach. W roku 1888, czyli w wieku 21 lat, rozpoczął służbę w cesarsko-królewskiej armii Austro-Węgier, która wiązała się również ze zdobywaniem znakomitego wojskowego wykształcenia na wiedeńskich uczelniach - Akademii Wojsk Technicznych i Szkole Sztabu Generalnego. Do momentu wybuchu I wojny światowej Majewski służył na różnych stanowiskach, będąc między innymi szefem Biura Prezydialnego w Ministerstwie Obrony Krajowej. W roku 1913 awansowany został do stopnia pułkownika.

Podczas I wojny światowej dowodził na froncie 12 Pułkiem Strzelców Cesarsko-Królewskiej Landwehry (składającym się w większości z Czechów), 44 Brygadą Górską (w l. 1915-16) i 57 Brygadą Piechoty (w 1918). W sierpniu 1917 awansowany został na generała-majora.

W grudniu 1918 roku w stopniu generała-podporucznika przyjęty został do Wojska Polskiego, w którym jego kariera postępowała bardzo szybko. Już 19 stycznia 1919 roku objął dowództwo grupy wojskowej w Chełmie. Z kolei dekretem nr 840 Naczelnego Wodza Józefa Pisudskiego z 3 marca 1919 roku, mianowany został pierwszym wiceministrem spraw wojskowych. Na mocy tego samego dekretu wiceministrem został również gen. Kazimierz Sosnkowski.

Stanowisko wiceministra pełnił gen. Majewski do lutego 1920 roku, kiedy to w związku z reorganizacją ministerstwa, przeniesiony został przez Naczelnego Wodza na funkcję komendanta Szkoły Sztabu Generalnego. - Z równoczesnym podziękowaniem mu za owocną i gorliwą pracę na dotychczasowym stanowisku - napisał Józef Piłsudski w dokumencie dotyczącym przeniesienia Majewskiego, a wkrótce potem, w marcu 1920 powołał go dodatkowo na członka Rady Wojskowej, do której kompetencji należało opiniowanie projektów ustaw dotyczących wojska.

31 marca 1920, czyli w czasie wojny polsko-bolszewickiej, gen. Majewski objął dowództwo I Armii Wojska Polskiego, a dwa miesiące później mianowany został dowódcą 7 Armii Wojska Polskiego w Wilnie, którą kierował do lipca. Następnie pozostawał w dyspozycji Naczelnego Dowództwa, a w połowie września 1920 wrócił na stanowisko komendanta w Szkole Sztabu Generalnego.

Ze szkołą ostatecznie pożegnał się w lipcu 1921, a od 1 sierpnia do końca grudnia tego roku stał na czele polskiej misji wojskowej w Paryżu. Po powrocie mianowany został dowódcą Okręgu Korpusu nr IV w Łodzi. Będąc na tej funkcji, w 1922 roku otrzymał awans na generała dywizji. Według charakterystyki generałów dokonanej w 1923 roku przez Józefa Pisudskiego, gen. Majewski nie miał cech dowódczych, był jednak dobrym administratorem wojska. Okręgiem w Łodzi dowodził do kwietnia 1924 roku, kiedy to objął szefostwo Administracji Armii.

W kolejnym roku spotkał gen. Majewskiego najwyższy, ale bardzo krótkotrwały zaszczyt. 20 listopada 1925 objął funkcję ministra spraw wojskowych w gabinecie premiera Aleksandra Skrzyńskiego. Pełnił ją jednak tylko przed jeden tydzień, do 27 listopada, po czym wrócił na poprzednio zajmowane stanowisko szefa Administracji Armii. Został z niego zwolniony przez prezydenta w grudniu 1925 na własną prośbę.

Podczas autorytarnego przewrotu majowego, który miał miejsce w maju 1926 roku, gen. Majewski czasowo pełnił obowiązki Generalnego Inspektora Kawalerii, gdyż dotychczasowy inspektor, gen. broni Tadeusz Rozwadowski został głównodowodzącym wojsk wiernych rządowi.

Po przewrocie, z dniem 31 sierpnia 1926, Majewski przeniesiony został w stan spoczynku. Po wielu latach wojskowej służby, w wieku 59 lat, rozpoczął zasłużoną emeryturę. Spędził ją w podobornickich Słonawach, w których zamieszkiwał do końca życia. Tutaj też zmarł 31 stycznia 1944 roku, w czasie II wojny światowej. Przeżył 76 lat, a pochowany został na cmentarzu parafialnym w Obornikach.

Generał odznaczony został w swoim życiu wieloma prestiżowymi orderami, a wśród nich belgijskim Orderem Korony, francuską Legią Honorową, jugosłowiańskim Orderem św. Sawy, austro-węgierskim Orderem Korony Żelaznej II i III klasy, a także odznaczeniami polskimi. Należały do nich przyznany w 1921 roku Krzyż Walecznych, Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1923) i Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1925).

Małżonką gen. Stefana Majewskiego była Janina z domu Pucherna, poślubiona około 1900 roku. Miał z nią jednego syna o imieniu Guido, urodzonego w 1903 roku.