WYDARZENIE - Muzyka święta, muzyka przeklęta

– W Krakowie, na zakończenie Festiwalu Kultury Żydowskiej zwykle pada – powiedział Tomasz Konwent, rozpoczynając sobotni koncert finałowy na Dziedzińcu Urzędu Miasta w Poznaniu. Chciał w ten sposób zaczarować publiczność, aby została mimo padającego deszczu. Została.

Poznań nie Kraków, a Tzadik Poznań Festiwal odbył się po raz pierwszy. Na koncercie kwartetu Zakarya i formacji Masada Nowa Synagoga pękała w szwach. Na pozostałych koncertach i wieczorze autorskim publiczność dopisała na tyle, że nie było wstydu.

W stronę korzeni

Michał Merczyński zapowiadał, że nie ma to być tylko festiwal muzyczny, poetycki czy kultury żydowskiej. Ma to być próba znalezienia pomostu między tym, co się wydarzyło w XX wieku w Poznaniu, a tym co mamy, co zostało. Poznań Tzdadik Festiwal to ciąg dalszy poszukiwań Janusza Marciniaka, który co roku organizuje w Synagodze Nowej (obecnie pływalni) performance, akcje plastyczne, czy Teresy Nowak, która w tym samym miejscu zorganizowła już kilka koncertów. Festiwal ma jednak większą moc oddziaływania. Czy się przyjmie? Przekonamy się w przyszłym roku. Na pewno bardzo ważnym owocem pierwszej edycji festiwalu jest katalog „Tzadik Poznań Festiwal”, w którym urzeka artykuł „Klezmerzy. Od skrzypka włóczęgi po parady alternatywne” Bożeny Muszkalskiej.

Zorn i jego wyznawcy

Wydarzeniem festiwalu był występ legendarnej formacji Johna Zorna – Masada (pisaliśmy o tym koncercie w sobotę). Pozostałe wieczory wypełniła muzyka grana przez twórców związanych z wytwórnią płytową Tzadik Johna Zorna. Wszyscy w swoich programach umieścili kompozycje swojego guru i pokazali, jak otwarty jest to mistrz.
Jamie Saft Trio dowiodło, że inspiracje muzyką klezmerską dają się zinterpretować na wiele sposobów. Mnie najbardziej spodobały się prezentowane podczas koncertu utwory z płyty „Troubl” będącej efektem fascynacji twórczością Boba Dylana. Tę twórczość Saft przefiltrował jednak wielokrotnie przez własną wrażliwość. Tchnął w nią swojego ducha.
Wielkim zaskoczeniem był koncert plenerowy, zwłaszcza jego druga część, kiedy na estradzie spotkały się po raz pierwszy dwa zespoły Zakarya i Koby Israelite Band. Podobnie podchodzą do tradycyjnej muzyki żydowskiej i klezmerskiej. Wpisują ją w ostre rockowe brzmienia. Są porażające w swojej energetyczności i emocjonalności. Trudno pozostać wobec ich grania obojętnym. Kto dotrwał do końca koncertu, przekonał się, że oba zespoły potrafią być także liryczne i nostalgiczne. A sprawił to poznański skrzypek Maciej Filipczuk (członek zespołu Lautari), który wprowadził do koncertu klimaty rodem z Europy Wschodniej.
O muzyce, której słuchaliśmy przez trzy wieczory można by powiedzieć, trawestując do wieczoru autorskiego, jaki odbył się podczas festiwalu: „muzyka święta, muzyka przeklęta”. I dodać: na pewno piękna.

Bez Bestera

W kocercie piątkowym i plenerowym miał wystąpić Bester Quartet z Krakowa. W piątek organizatorzy przeprosili publiczność, tłumacząc, że ze względów pogodowych zespół nie dojechał. Tymczasem na stronie internetowej zespół zamieścił następującą informację: „Zespół Bester Quartet pragnie przeprosić za odwołanie koncertu w ramach Tzadik Poznań Festiwal. Pragniemy poinformować, że ta trudna decyzja została podjęta z powodu niedopełnienia obowiązków przez organizatorów”. Jaki jest prawdziwy powód nieobecności? •